Tuvalet eğitimini tamamlamış olan bir çocuğun istemsizce tuvaletini yapma ve sonrasında suçluluk hissetme durumudur. Bu sorun;
- Altını ıslatma (enürezis)
- Altına dışkı kaçırma (enkoprezis) olarak ikiye ayrılmaktadır.
- Altını ıslatma ve altına kaçırma sorunu gündüz ve gece olarak da incelenir.
Ne zaman olur?
Normal şartlarda 2 yaşındaki bir çocuk gündüzleri, 3 yaşındaki bir çocuk ise geceleri tuvaletini tutabilmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda 5 yaşındaki bir çocuk haftada en az 2 kez altına kaçırma problemi yaşıyorsa bir uzmandan yardım almakta fayda vardır.
Neden olur?
Altına kaçırma davranışının fizyolojik ve psikolojik nedenleri olabilir.
Fiziksel nedenlere örnek olarak;
-merkezi sinir sistemi bozuklukları,
-doğuştan gelen boşaltım problemleri,
-yemek türleri (tuzlu, sulu vs)
-bazı hastalıklar (epilepsi vb.) verilebilir.
Psikolohik nedenlere örnek olarak;
-Kardeş kıskançlığı
-Baskıcı tuvalet eğitimi
-Korkular ve kaygılar
-Bazı duygusal sorunlar (ebeveynlerin boşanması, ayrılıklar, ailedeki ölüm vs.)
-Okula başlama verilebilir.
Altına kaçırma problemleri çok büyük oranla psikolojik nedenlere dayanmaktadır.
Çözümü nedir?
Altına kaçırma davranışını ortadan kaldırmak için ceza vermek kesinlikle iyi bir yöntem değildir, çünkü cezalar çocuğun kaygı düzeyini arttırarak davranışı pekiştirebilmektedir. Aile işbirliğiyle bir uzmanla görüşülmeli ve davranış değiştirme teknikleri çalışılarak çözüm bulunmalıdır. Davranış değiştirme tekniklerinde çocuğun idrar kesesinin kapasitesini arttırmak adına çeşitli egzersiz programları verilmekte ve çocuğu uyku sırasında belirli aralıklarla tuvalete kaldırmayı içeren programlar düzenlenmektedir.
PSK. M. BERK KARAOĞLU
İZMİR TERAPİ VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK MERKEZİ