Gelişim, Zeka Ve Dikkat Testleri 

Çocuk söz konusu olduğunda son dönemlerde oldukça revaçta olan gelişim ve zeka testleri hakkında ebeveynlerin kafasında bir çok soru işareti bulunmakta. Zeka ya da gelişim testleri gerekli midir? Bu testler kesin sonuç verir mi? Çocuğumuza ne zaman hangi testi yaptırmalıyız? Öncelikle burada şunu belirtmemiz gerekir, çocuklar için uygulanan zeka ve gelişim testleri ailelerin çocukları için terapi almak istemesinin sebepleri hakkında terapiste daha kesin bulgular sağlayabilir. Örneğin aile çocuğunun dikkat eksikliği problemi olduğunu düşünüyorsa ve bu sebeple terapi desteği almak istiyorsa uygulanacak olan bazı testler bu problemi saptamayı kolaylaştırdığı gibi terapi sürecini de kısaltabilmektedir. Bunun yanı sıra uygulanan testler sonucunda çocuk hakkında ailenin hiç düşünmediği başka bulgular da elde edilebilmektedir. Uygulanan testler terapistin çocuk hakkında daha sağlam veriler elde etmesini sağlar, elde edilen veriler doğrultusunda çocuğun gelecek yaşantısında izlenmesi gereken yöntem ve yollar hakkında terapiste bir rehber görevi görür. Genellikle 0-6 yaş arası çocuklarda gelişim testleri, 5-6 yaş arası çocuklarda okula hazırlık testleri, 7-14 yaş arası çocuklarda ise zeka testleri uygulanabilmektedir. 

Zeka Testleri

1. Cattel Zeka Testi: 2A, 2B ve 3A olarak yaşa göre üçe ayrılır. Uygulanabilecek yaşlar 4-7, 7-14 ve 14 yaş üzeridir. Uygulanışı bireye verilen formun birey tarafından doldurulmasıyla gerçekleşir. Bireysel ya da grup olarak uygulanabilir. 
2. Porteus Labirent Testi: 7-14 yaş arası bireylere uygulanır. Bireysel bir testtir. 12 labirentli kartlardan oluşur. Uygulanışı için çocuğun kendisine verilen labirentteki çıkış yolunu bulması beklenmektedir. 
3. Good Enough-Harris: Bir İnsan Çiz Testi: 7,8 ve 9 yaş çocuklara uygulanır. Bireysel ya da grup olarak uygulanabilir. Uygulanışı için boş bir kağıt ve kalem gerekmektedir. Bireye kağıda olabildiğince güzel bir insan (kadın ya da erkek) çizmesi söylenir. Çizim üzerinde olan-olmayan kriterler ile değerlendirme yapılır. 
4. *WISC-R Zeka Testi: Zihinsel etkinliği ölçmek için kullan bu zeka testi performans ve sözel olmak üzere iki bölümden oluşur. Bu iki bölüm ise kendi içinde altışar testten oluşur. 6-16 yaş arasındaki çocuklarda uygulanır. Bireysel bir testtir grup olarak uygulanmaz. Çocuktan verilen testlerdeki soruları yanıtlaması istenerek uygulama yapılır. Çok kapsamlı bir test olmakla beraber bu amaçla kullanılabilecek olan diğer testler arasında en önemli olanı ve en çok kullanılanıdır. 

Gelişim Testleri 

1. *Mertopolitan Okul Olgunluğu Testi: Çocukların okula hazır olup olmadığını, okulun gerektirdiği ödev ve sorumlulukları yerine getirip getiremeyecekleri, okul kurallarını öğrenip öğrenemeyeceklerini tespit etmek amacıyla kullanılan bir testtir. Çocuğun okula psikolojik anlamda  hazır olup olmadığını anlamada kullanılır. Bu amaçla kullanılabilecek en önemli testlerdendir. Bireysel ya da grup olarak uygulanabilir. 5-6 yaş arası çocuklara uygulanır. Test uygulaması yaklaşık olarak 24 dakika sürmektedir. On altı sayfadan oluşan test kendi içinde de alt testlere ayrılır. Alt testler şu şekildedir; kelime anlama, cümle anlama, genel bilgiler, eşleştirme, sayılar, kopyalama.
2. Peabody Kelime Resim Tanıma Testi: Çocuklarda dil gelişimini ölçmek için kullanılır. 50 karttan oluşur ve her kartta sekiz adet resim bulunmaktadır. 2-18 yaş arası çocuklara uygulanır. Grup olarak uygulanmaz bireysel bireysel bir testtir. Kişiye her kartın iki tarafındaki resimlerden belirli bir tanesi göstermesi istenerek uygulanır. 
3. Gessel Gelişim Figürleri Testi: Grup olarak ya da bireysel olarak uygulanabilir. 1-7 yaş çocuklara uygulanır. Çocuğun küçük motor becerilerini değerlendirmede, yaşına uygun gelişimsel özellikleri gösterip göstermediğini anlamada kullanılır. Uygulanışı çocuğun kendisine gösterilen geometrik şekilleri sırasıyla çizmesi şeklinde yapılır. 
4. Frostig Görsel Algı Testi: 4-7 yaş arası çocuklara yapılır. Bu testte görsel algılama, ayırt etme, birbirinden ayırma, hatırlama tanıma gibi beceriler ölçülür. Bu beceriler çocuğun ileriki zamanlarda okuma becerisi hakkında bizlere bilgi verebilmektedir. 
5. *Ankara Gelişim Tanıma Testi (AGTE): 0-6 yaş arası çocuklarda uygulanır. Gelişimsel süreci ve bu süreçteki varsa aksamaları ya da ileri olan noktaları değerlendirmede kullanılır. Bu amaçla kullanılabilecek testlerden en önemli olanıdır. AGTE çocukların gelişimini altı açıdan inceler; Sosyal Beceri, İnce Motor, Kaba Motor, Dil Gelişimi ve Toplam Gelişim puanı. 

Dikkat ve Algı Testleri

1. Bender-Gestalt Testi: Algılamada herhangi bir gerilik olup olmadığını, algılama ile ilgili bir işlev kaybı olup olmadığını ya da beyinde bir hasar olup olmadığını ölçmek amaçlı kullanılmaktadır. 5-11 yaş arasındaki çocuklarda uygulanabilir. Grup olarak ya da bireysel olarak uygulanabilmektedir. 9 adet kart vardır ve bir tanesi giriş deseni olarak kulanılır. Geri kalan 8 kart sırayla çocuğa verilir. Çocuktan beklenen verilen kartlardaki desenleri sırasıyla boş bir kağıda çizmesidir. 
2. D2 Dikkat Testi: 9-60 yaş arasındaki bireylerde uygulanabilmektedir. Konsantrasyon ve seçici dikkati ölçmek amaçlı uygulanmaktadır. Bireysel ya da grup olarak uygulanabilir. 14 satırlık bir testin her satırında d ve p harfleri bulunur ve kişiden iki işaretli d harfinin bulunması istenir. Toplamda 658 item vardır. Uzun süren ve konsantrasyon gerektiren bir testtir. 
3. Burdon Dikkat Testi: 10-20 yaş arasındaki bireylere uygulanabilir. Bu testin her sayfasında 20 adet satır vardır. Bu satırlarda rastgele bir şekilde arka arkaya yazılmıştır. Hangi harften kaç tane olduğu daha önceden testin uygulayıcısı tarafından bilinmektedir. Testi uygulayandan belirli harfleri satırlarda tarayıp bulması istenir. 
4. Frankfurther Dikkat Testi: 5 yaş çocuklarında dikkati ve konsantrasyonu ölçmek için kullanılır. Elma ve armutlardan oluşan testte çocuktan 90 saniye içerisinde 42 tane armutu bulması ve üzerini çizmesi istenir. 
5. Benton Görsel Bellek Testi: Bireysel bir testtir grup olarak uygulanamamaktadır. İki şekilde yapılabilir. İlki göstermeli yöntemdir. Göstermeli testte kişiye üzerinde şekiller olan kartlar gösterilir ve sonrasında gösterilen dört kart arasından ilk gösterilen kartlarda olan şekilleri bulması istenir. Diğer yöntem çizmeli yöntemdir. Bu yöntemde kişiye arka arkaya 10’ar saniyede 10’ar şekil gösterilir ve 10’ar saniyede çizmesi istenilir. Çizdiği şekiller ve gösterilen şekiller arasında karşılaştırma yapılarak testin değerlendirmesi yapılır. 

Uygulanan bu testlerin hiçbiri kesin sonuç ya da bulgu göstermemekle beraber terapi ve değerlendirme sürecine büyük katkı sağlamaktadır. 

Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi