Zeka testleri, bazı standart ölçeklerin kullanıldığı zihinsel becerileri rakamsal olarak açıklayan testlerdir. Günümüzde birçok zeka testi uygulanmakta; bu testler yaşa, gelişime ve ölçtüğü özelliğe göre farklılık göstermektedir. Ayrıca uygulanan kişi sayısına göre de bireysel ve grup olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Grup zeka testleri, bireysel uygulananlara göre daha pratik ve değerlendirme açısından daha kolaydır.
gibi zihinsel fonksiyonları ölçmenin yanı sıra, el-göz koordinasyonu, sözel ve sayısal alanda beceriler için seviye belirlemede de etkilidir. Bazılarının zaman sınırlaması olduğu zeka testleri, kolaydan zora doğru bir akış göstermektedir. İlgi ve yetenekler üzerinden dengede tutulması gereken, desteklenmesi gereken ya da geliştirilmesi gereken alanları belirleyen zeka testleri; genel olarak 'hangi çocukta, hangi alanda, nasıl bir eğitim almalı' çerçevesinde yol göstermektedir. Ayrıca çocukları kendi yaşıtları arasında hangi konumda olduğunu belirlemekte de oldukça etkilidir. Çocuğun zayıf veya kuvvetli yönlerini daha belirgin bir şekilde ifade edebilen zeka testlerinin uygulanması için uygulamaya dair eğitim alınmış olması gerekmektedir.
Yetişkinler ve çocuklar için ayrı olarak uygulanan zeka ve gelişim testleri, çocuk ve ergenler için daha çok çeşitlilik göstermektedir.
çocuklarda sıkça uygulanan zeka testlerindendir. Özellikle WISC-R testi, oldukça etkili ve güvenilir bir zeka testidir. 6-16 yaş aralığına uygulanan bu test, sözel ve performans olmak üzere 2 bölümden oluşmaktadır. Test sonunda 3 farklı zeka puanı elde edilmekte, her alt test farklı bir yeteneği ölçmektedir.
Örnek verecek olursak sözel algılama/benzerlik kategorisine ait bir soru olarak;
'Sabah ve akşam hangi açıdan birbirine benzer?' Burada beklenen cevap, 'her ikisi de gün içindeki zamanlardır' olmalıdır. Ya da resimler gösterilerek aradaki farklılıkları, eksiklikleri ya da yanlışlıkları söylemesi de soru çeşitlerinden bazılarıdır. Genel bilgi soruları, kelime anlamı soruları gibi soru tipleri de bulunmaktadır.
Ortalama 2 saat süren test uygulaması; çocuğun motivasyonuna ve hızına bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Test yapıldıktan en az 1 yıl sonra tekrar uygulanabilir ve test değerlendirmesi kapsamlı bir şekilde yapılmakta, değerlendirmelerin paylaşılmasıyla beraber gerekli görülen faaliyetlere öneri olarak sunulmaktadır.
Bunun yanında Stanford Binet Testi de oldukça uygulanan testlerdendir. 2- 16 yaş arası uygulanan bu zeka testi, 45 - 90 dk arasında değişen bir sürede yapılmaktadır. Zeka düzeyi ve potansiyelini anlamaya yönelik olan Stanford Binet testi, yapıldıktan en az 6 ay sonra tekrar uygulanabilmektedir. Sayı tekrarlamaları, benzerlik bulma, hikaye hatırlama, cümle-sayı-nesne belleği, söz dağarcığı gibi alanlarda seviye ölçerek çocuğun zihinsel yaşı ile kronolojik yaşı arasında kıyaslama yapmaya olanak tanıyan bir testtir. Bireysel olarak uygulanmaktadır. Testin bitirme süresi çocuğa bağlıdır ve test uygulanırken sesiz sakin, dikkat dağıtıcı unsurların bulunmadığı bir ortam olmasına özen gösterilmelidir.
Psikolog M. Berk Karaoğlu
İzmir Terapi ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Tüm hakları saklıdır. 2023
izmirterapist.com