Şizofreni

Şizofreni düşünme, duygu durum ve davranışta bozuklukla ortaya çıkan ve sebebi bilinmeyen ruhsal bir bozukluktur. Düşüncelerdeki bozulma gerçekliğin çarpıtılması ile ortaya çıkar, sanrı ve varsanılarla eşlik eden çağrışımlarda kopukluklar ve bununla beraber konuşmada karakteristik bozukluğa sebep olur. Bilişsel bir bozukluk olmamasına rağmen bilişsel kusurlara sebep olur. Genellikle kronik bir rahatsızlıktır. Kadın ve erkekte yaygınlığı eşittir. Erkeklerde başlangıç  genellikle daha erkendir. Başlangıç yaşı 15 ile 35 arasındadır.

Doğum mevsimi (kışın doğan hastalarda hastalığı geliştirme ihtimali daha yüksek) , ırk ve din, sosyoekonomik, genetik faktörler hastalığın oluşumunu etkileyen faktörlerdir.

Şizofreni belirtileri genel olarak pozitif ve negatif olarak sınıflandırılmaktadır. Pozitif semptomlar belirgin belirtilerdir, bunlar A-varsanı (halüsinasyonlar):  gerçekte var olmayan sesler duyma ve görme , garip kokular ve tat hissi gibi gerçek dışı şeyleri içerir.Şizofren hastalarında en yaygın halüsinasyon tipi işitmedir.B-Sanrı (hezeyan):Gerçeğe dayanmayan inanışlar ve sanma durumlarıdır.

Ruhsal durum muayenesinde aşağıdaki bileşenlerde anormallikler genellikle vardır;

• Genel işlev düzeyinde bozulmalar görülür, işlev düzeyi geriler veya beklenene ulaşamaz.
• Düşünce içeriği anormaldir, sanrılar, referans düşünceleri, düşüncenin içeriğinde fakirleşme görülür.
• Düşüncenin biçimi mantıksızdır, aşırı detaycılık, çevresellik, teğetsellik vardır.
• Algı çarpıtılmıştır ,  görsel , işitsel , tatsal ve dokunma halüsinasyonları vardır.
• Duygulanım anormaldir, olaylara uygun tepkiler vermezler  ; gülünecek yerde ağlayabilir ağlanacak yerde gülebilirler , çoğu zaman tepkisiz bir görünüm sergilerler.
• Kendilik Algısı bozulmuştur  , ego sınırlarının kaybı , cinsel kimlik karmaşası , içsel ve dışsal gerçekliği ayırt etme yetisinin kaybı görülebilir.
• İstek durumu , değişmiştir   , yetersiz duygu ve motivasyon vardır.Ambivalans ( zıt duyguların , fikirlerin , dileklerin birlikte mevcudiyeti) belirgindir.
• Psikomotor davranışlar anormal ve değişmiştir  , pozisyon alma , hareketsiz kalma ve ritüeller görülebilir.
• Bilişte bozulmalar meydana çıkabilir , dikkat toplama güçlüğü , bir konuya odaklanamama görülür.

Psikolog M. Berk Karaoğlu

İzmir Terapi ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi